Mijn ‘ontdekking’ van de Tweede Wereldoorlog

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Groningen - Dinsdagavond met de leden van de leeskring ‘The Reader’ gezien in bioscoop Pathé in Groningen. Het boek ‘De Voorlezer’ van Bernhard Schlink, was eerder al besproken in de kring. Ik was er niet bij en heb het boek niet gelezen. Maar na het zien van de film, ga ik dat zeker doen.

 

Een ontroerende film, die gaat over de verwerking, na de Tweede Wereldoorlog, van het oorlogsverleden door een naoorlogse generatie. Over schuld en schaamte van de verschrikkingen van de Holocaust.

 

Schlink schrijft in De voorlezer: „Wat moest en moet mijn generatie, die na de oorlog is opgegroeid, eigenlijk beginnen met de informatie over de verschrikkingen van de vernietiging der joden? We moeten niet denken dat we kunnen begrijpen wat onbegrijpelijk is, mogen niet met elkaar vergelijken wat niet vergeleken kan worden. [ ] Moeten wij alleen maar vol ontzetting, schaamte en schuld tot zwijgen vervallen?

 

Ik ben in 1948 geboren. Pas rond een jaar of 15 werd mij duidelijk, wat voor verschrikkingen er in de oorlog 1940 – 1945 zijn gebeurd. Ik verbaas mij erover, dat ik er in mijn vroege jeugdjaren niets van meegekregen heb. Op de lagere school leerden we over de slag bij Waterloo. Maar de slag bij Stalingrad is nooit behandeld. Blijkbaar was het in de jaren vijftig nog te actueel om de Tweede Wereldoorlog als geschiedenis te behandelen (?) Ook thuis werd er niet over gesproken. Nooit ving ik iets op in gesprekken tussen mijn ouders, met familie of bekenden. Mijn vader werkte in de oorlogsjaren in Duitsland. Later werd mij duidelijk, dat hij tijdens de inname in Berlijn was en verschrikkelijke dingen moet hebben gezien. Hij heeft er nooit over gesproken.

 

In het begin van de jaren zestig kregen we thuis televisie. Wekelijks keken we naar Dr. L. de Jong met zijn serie ‘De Bezetting’ en zag ik wat er was gebeurd. In die periode kwam de eigenlijke verwerking van die oorlog door de samenleving pas op gang.

 

Nu snap ik het ‘zwijgen’ van toen wel. De naoorlogse jaren kenmerkten zich door de inspanning om alle ellende te vergeten, door vooruit te kijken en het streven om het beter te krijgen als gezin en samenleving.

 

Sinds mijn ‘ontdekking’ van de Tweede Wereldoorlog ben ik er alles over gaan lezen en volgen. Nog steeds intrigeert mij wat er toen is gebeurd.